Նախագիծ 1.Թվաբանական առաջադրանքեր և հանրահաշվական արտահայտություններ

English Proverbs

A Test on English Proverbs

Q1. Below are sentences that are the paraphrasing of proverbs.
In each case, encircle the proverb that matches with the
paraphrasing best :( 2 marks for each item)

1. Usually people of the same type tend to be together.
(a) A bird in the hand is worth two in the bush.
(b) Birds of a feather flock together.
(c) Every bird likes his own nest best.
(d) Eagles catch no flies.

2. Sometimes things are not as valuable as they appear to be.
(a) All that glitters is not gold.
(b) Liberty is better than gold.
(c) Today gold, tomorrow dust.
(d) Where gold speaks every tongue is silent.

3. You must always try not to plan the successful results of something
until those results actually occur.
(a) Divide and rule.
(b) Life is not a bed of roses.
(c) Good finds good.
(d) Don't count your chickens before they are hatched.

4. One should take care of one's own family, friends, or fellow citizens
before helping other people.
(a) You reap what you sow.
(b) Nothing hurts like the truth.
(c) Charity begins at home.
(d) It takes two to tango.

5. Don't form an opinion about something based on appearance alone.
(a) We soon believe what we desire.
(b) Don't judge a book by its cover.
(c) Seeing is believing.
(d) Two wrongs don't make a right.

6. When there is evidence of a problem, then there probably is a
problem.
(a) Where there is smoke, there is fire.
(b) A burnt child dreads the fire.
(c) Of two evils choose the least.
(d) Out of the frying pan, into the fire.


7. People in general think that nothing can be accomplished without
effort.
(a) Look before you leap.
(b) No man can serve two masters.
(c) No pain, no gain.
(d) To run one's head against a stone wall.

8. When you hurry too much, you are likely to do a poor job, and you
may waste time doing it over.
(a) It is hard to please all parties.
(b) Necessity knows no law.
(c) Misfortunes never come alone.
(d) Haste makes waste.

9. When a group of people with the same goals work together, they can
accomplish more than individuals can do.
(a) Misery loves company.
(b) Too many cooks spoil the broth.
(c) In unity there is strength.
(d) Two's company, but three's a crowd.

10.It's better not to try to improve something that is already satisfactory.
(a) Make hay while the sun shines.
(b) Leave well enough alone.
(c) Strike while the iron is hot.
(d) Don't cry over split milk.

Q2 Complete the following: (3 marks for each item).

1. Actions speak louder then words.
2. If you can't beat them, join them.
3. Easy come, easy go.
4. You can't teach old dog new tricks.
5. A friend in need is a friend in deed.
6. One men's happiness is another man's poison.
7. A cat has a  nine life.
8. Blood is thicker, than water.
9. When the cat's away the mice will play.
10. No news is a good news.

Galapagos Islands, the history and wildlife

The Galápagos Islands are an archipelago of volcanic islands distributed on either side of the Equator in the Pacific Ocean, 926 km (575 mi) west of continental Ecuador, of which they are a part. The Galápagos Islands and their surrounding waters form an Ecuadorian province, a national park, and a biological marine reserve. The principal language on the islands is Spanish. The islands have a population of slightly over 25,000.The first English captain to visit the Galápagos Islands was Richard Hawkins, in 1593. Until the early 19th century, the archipelago was often used as a hideout by mostly English pirates who pilfered Spanish galleons carrying gold and silver from South America to Spain.The islands are famed for their vast number of endemic species and were studied by Charles Darwin during the voyage of the Beagle. His observations and collections contributed to the inception of Darwin’s theory of evolution by natural selection.The first recorded visit to the islands happened by chance in 1535, when the Bishop of Panamá Fray Tomás de Berlanga went to Peru to arbitrate in a dispute between Francisco Pizarro and Diego de Almagro.European discovery of the Galápagos Islands occurred when Spaniard Fray Tomás de Berlanga, the fourth Bishop of Panama, sailed to Peru to settle a dispute between Francisco Pizarro and his lieutenants. De Berlanga’s vessel drifted off course when the winds diminished, and his party reached the islands on 10 March 1535. According to a 1952 study by Thor Heyerdahl and Arne Skjølsvold, remains of potsherds and other artifacts from several sites on the islands suggest visitation by South American peoples prior to the arrival of the Spanish.However, no remains of graves, ceremonial vessels and constructions have ever been found, suggesting no permanent settlement occurred at the time.heGalápagos Islands first appeared on the maps, of Gerardus Mercator and Abraham Ortelius, in about 1570. The islands were named “Insulae de los Galopegos” (Islands of the Tortoises) in reference to the giant tortoises found there.

14 unique animals of the Galapagos Islands

Magnificent frigatebird

There are few birds easier to recognize than malemagnificent frigatebirds. They have a giant red throat pouch which makes for a bright, stunning display when fully inflated. It’s almost comical to see them puff up. Of course, the brighter the pouch, the more attractive they appear to females.Though magnificent frigatebirds are migratory birds found across the Atlantic Ocean and Central and South America, the colonies that inhabit the Galapagos are thought to be genetically distinct, not having bred with mainland counterparts for several hundred thousand years.

Galapagos tortoises

These giant tortoises are so iconic that the islands were named after them (“galapago” means “tortoise” in Spanish). They are the largest tortoises in the world and among the longest living vertebrates, with potential lifespans in excess of 170 years.In the absence of any major predators, adult tortoises evolved a docile demeanor, which unfortunately made them easy to exploit by early human settlers. It has been estimated that a population in excess of 250,000 once existed on the islands as recently as 200 years ago, but there are only about 15,000 alive today.The good news is that intense conservation efforts have been successful for most of the subspecies, and the islands’ tortoise populations are, for the most part, on the rebound.

Blue-footed boobies

The funny name almost matches these creatures’ funny look. Blue-footed boobies are most easily recognized by their signature feet. The birds’ mating ritual is also an entertaining affair, as males lift their feet up and down in a strutting display for the females.Interestingly, the blueness of their feet is also an indicator of a bird’s health, since the color comes from pigments obtained from a diet of freshfish.They are not found exclusively on the Galapagos Islands, but about half of the world’s population breeds there.

Galapagos penguin

One of the smallest penguins in the world, the Galapagos penguin is also the only penguin in the world that lives north of the equator. It can only be found in the Galapagos.Like many species of penguin, these creatures form monogamous pair bonds and typically mate for life.

Sally Lightfoots

Though these colorful crabs can be found along most of the Pacific Coast of the Americas, the population in the Galapagos exhibit a distinctive behavior. They are often observed in symbiosis with the islands’ marine iguanas, cleaning ticks from the lizards’ skin.The beautiful, rainbow-like coloration of the Sally Lightfoots understandably makes them a popular target for photographers who visit the Galapagos.Marine iguana

This incredibly unusual species of iguana is the only extant (or still existing) marine lizard on Earth. It likely evolved its marine lifestyle because of the sparsity of nutritious vegetation on land, opting instead for seaweed. To filter out the excess salt that it consumes, this iguana has specialized nasal glands that filter the salt and expel it from the nostrils.

Սիմվոլիզմ

Սիմվոլիզմն արվեստում (գրականության, երաժշտության և կերպարվեստի մեջ) ամենամեծ ուղղություններից է։ Առաջացել էՖրանսիայում 1870-80-ականներին և բուռն զարգացում ապրել 19-րդ դարավերջին և 20-րդ դարասկզբին՝ նախևառաջ Ֆրանսիայում, Բելգիայում և Ռուսաստանում։ Սիմվոլիզմ տերմինը մտցրել է ֆրանսիացի բանաստեղծ Ժան Մորեասը իր համանուն մանիֆեստում՝ տպագրված 1886-ի սեպտեմբերին «Ֆիգարոյում»։ Ըստ այդ մանիֆեստի՝ սիմվոլիստական պոեզիան հռետորության, սուտ զգացմունքայնության և օբյեկտիվ նկարագրությունների թշնամին է, ձևն ինքնանպատակ չէ, այն արտահայտում է Գաղափարը՝ դուրս չգալով դրա սահմաններից։

Գրականության մեջ սիմվոլիզմի հետևորդներից հայտնի են՝ Ֆրանսիայում՝ Սռեփան Մալարմե, Արթյուր Ռեմբո, Պոլ Վեռլեն, Պոլ Վալերի, Բելգիայում՝ Մորիս Մետերլինկ, Էմիլ Վերհարն, Ավստրիայում և Գերմանիայում՝ Ռայներ Մարիա Ռիլկե, Նորվեգիայում՝Հենրիկ Իբսեն, Ռուսաստանում՝ Վալերի Բրյուսով, Ալեքսանդր Բլոկ, Ֆյոդոր Սոլոգուբ, Կոնստանտին Բալմոնտ։

Վահան  Տերյան

Իմ գերեզմանին դուք չըմոտենաք,
Հարկավոր չէ ինձ ո՛չ ծաղիկ, ո՛չ սուգ.
Հանկարծ կզարթնի ջերմ լալու փափագ,
Սիրտս չի գտնի ոչ մի արտասուք։

Իմ գերեզմանը թող լինի հեռվում,
Ուր մահացել են շշուկ, երգ ու ձայն.
Թող շուրջըս փռվի անանց լռություն,
Թող ինձ չըհիշեն, թող ինձ մոռանան։

Իմ գերեզմանին դուք չըմոտենաք,
Թողեք, որ հանգչի իմ սիրտը հոգնած,
Թողեք, որ լինեմ հեռավոր, մենակ,—
Չըզգամ, որ կա սե՛ր, եւ ցնորք, եւ լա՛ց…

Այս  բանաստեղծության  մեջ  նշմարվում  է  խորը  տառապանք, որը  պատել  է հերոսին։  Նա  վիրավորված  է  աշխարհից, բոլորից,  սառեցրել  է  ամեն ինչ  և  տրվել  է  հանգստանալու  ցանկությանը:  Զգացվում է   շատ  խորը  տխրություն, նույնիսկ  ներսումդ  արթնանում  է նրա  հետ  խոսելու, նրան  հասկանալու ցանկություն,  սակայն,  կարդալով,  հերոսը  հետզհետե  վերածվում  է  հենց  քեզ,  և  սկսում  ես  տխրել,  զզվել  բոլորից,  ցանկանալ  հեռու  մնալ  ամեն  ինչից  և  խորը  շունչ  քաշել:

Ես սիրում եմ քո մեղավոր աչքերը խոր,
Գիշերի պես խորհրդավոր.
Քո մեղավոր, խորհրդավոր աչքերը մութ,
Որպես թովիչ իրիկնամուտ։
Քո աչքերի անծայր ծովում մեղքն է դողում,
Որպես գարնան մթնշաղում։
Քո աչքերում կա մի քնքուշ բախտի վերհուշ,
Արբեցումի ոսկե մշուշ։
Մոլորվածին անխոս կանչող փարոսի շող,
Քո աչքերը հոգի տանջող։
Ես սիրում եմ գգվող-անգութ աչքերըդ մութ,
Որպես գարնան իրիկնամուտ։

Կարելի  է  ասել հեղինակը   պատմում  է  աղջկա   աչքերի  մասին,  որտեղ  կուտակվել  են  տառապանքը, մեղքը: Կարդալիս  տեսանելի  են այդ  աչքերը,  կարծես  հայտնվեն դիմացդ  և,   բացի այն ամենից,  ինչը նկարագրված  է  ստեղծագործության  մեջ,  տեսնում  ես նաև  ինքդ  քեզ  և  նկատում ես,  թե  ինչպես  է  հայացքդ  փոխվում:  Սկսում ես  մոլորվել  նրա  աչքերի  մեջ  և  փնտրել  լաբիրինթոսից  դուրս գալու  ճանապարհը: Հուսով եմ՝  կարող  եմ  գտնել:

ՏԽՈՒՐ ԶՐՈԻՅՑ

Կապույտ երկնքի ոսկեղեն աստղե՛ր,
Ձեր հեռվից դուք միշտ տեսնում եք նրան.
Ասացե՛ք, արդյոք նա էլ թախծո՞ւմ էր,
Արդյոք տրտո՞ւմ էր նա էլ ինձ նըման։
Խորհրդագետնե՛ր, դուք տեսնում եք միշտ.—
Արդյոք մենա՞կ էր նա էլ ինձ նըման,
Թե ընկեր գտած ժպտում էր անվիշտ,
Ե՛վ փայփայում էր, և՛ սիրում նրան։
Խորհրդագետներ, դուք ժպտում եք լուռ,
Դուք լուռ ժպտում եք իմ ցավի վըրա.—
Նա քեզ մոռացած՝ վաղուց ամենուր
Ծաղրում է քո խենթ խոսքերը հիմա…

Կարծես  թե  կորցրել  է սիրած  աղջկան և  սկում  է  խոսել  ինքն  իր  հետ,  խանդել  ոչնչին,  ափսոսել  իր  զգացմունքների  համար,  մտածել՝  արդյոք  իմաստ  ունե՞ն  իր  տառապանքները, չէ՞  որ,  եթե  աղջիկը  նրա  նման  չի  տառապում,  ուրեմն  ամեն  ինչ  զուր  է  և  անիմաստ: Պատասխաններ  փնտրել  այն ամենց,  ինչից հնարավոր  չէ  լսել  ինչ-որ  բան:Բայց  հոգու   խորքում հասկանում  է  այդ  անիմաստության  վիշտը  և  հասկանում  է,  որ   տառապանքը  փշրվել  է,  քանզի  նա  արդեն ծաղրում է քո  խենթ  խոսքերը հիմա:

ՇԱՐԼ ԲՈԴԼԵՐ

Դուն Այս Գիշեր

Դուն այս գիշեր  ի՞ նչ ըսես պիտի, հոգի՛ մենավոր,

Սիրտ ,ի՞ նչ ըսես պիտի դուն ,սիրտս էր երբեմըն թոշնած-

Այն էակին շատ բարի ,շատ սիրելի, շատ աղվոր,

Որուն նայվածքեն երկնային քեզ ծաղկեցուց հեղակարծ:

-Պիտի հպարտ ըլլանք մենք երգելով գեղն իր համբույր-

Ոչինչ անուշ է այնքան ,որքան իր կամքը իշխող.

Հոգեճաճանչ իր մարմինն հրեշտակաց ունի բույրն

Ու կը պատե մեզ աչքն իր հանդերձանքով լուսաշող:

Ըլլա մութին գիշերվան, առանձնության ալ մեջտեղ,

Եվ կամ ըլլա փողոցին ու բազմության մեջ ահեղ,

Իր լույս ստվերն օդին մեջ կ’երթա զերթ ջահ մը բոցեղ:

Մերթ կը խոսի ու կըսե.« Գեղեցիկ եմ , ու հրաման

Կ’ընեմ ձեզի ,որ սիրեք գեղեցկությունը միայն.

Ես պահապան հրեշտակն եմ ու տիրամայրն ու մուսան»:

Այստեղ  նկատելի  է  կնոջը երկրպագելու միտքը,  և  նրա  հանդեպ  կիրքն ու փափագն  արտացոլված  է  ստեղծագործության  մեջ: Նաև  հասկանում  ենք, թե  ինչպես է  կինն  իր գեղեցկության  և  հմայքի  շնորհիվ  կարողանում  կառավարել:

Երջանկության իմաստը

«Ո՛վ մարդ, արյունի ծնունդ և կրքի ծարավ, քո անմիտ ոգին անհագ տարփում է հավերժ գրգիռի: Երջանկության իմաստը դու անկարող ես ըմբռնել, քո զգացող գոյությունը չարժե իր ձգտումին, և ո՛չ մի նպատակ չարժե, որ նրան ըղձաս:
Սակայն ես ասում եմ քեզ և հավիտյան լռում, գնա՛, և այսուհետ մի՛ վրդովիր իմ երջանկավետ անդորրը:այստեղ մենք արդեն նկատում ենք թե ինչն է Սֆինքսի համար երջանկությունը,նա ասում է մի վրդովիր իմ երջանկավետ անդորը`այսինք նրա համար հենց անդորնել համարվում է երջանկություն:
Գնա՛ և պատգամիր աշխարհին հանուր՝ հարավին, նույնպես հյուսիսին, արևելքին, նո՛ւյնպես արևմուտքին՝ երջանկության իմաստը – չպետք է զգալ, չպետք է խորհել, չպետք է կամենալ, այլ միայն քարանա՜լ, քարանա՜լ, քարանա՜լ…»:մինչ սֆինքսը կասեր մարդուն երջանկության իմաստը,զգուշացրեց որ մեկ է մարդը չի հասկանա դա,և իրոք ես չեմ հասկանում իչպես կարող է քարանալը լինել երջանկություն:երջանկությունը չենք զգում`ճիշտ է,ոչ էլ խորհում ենք,նաև չենք կամենում,բայց միթե կարելի է քարանալը համարել երջանկություն:
Եվ նորից քարացան հինավուրց Սֆինքսի շրթունքները, և նա՝ հավերժորեն անխռով և անվրդով սևեռեց իր անքթիթ աչքերը դեպի անծայրածիր հեռուները, և նորից խորասուզվեց ծով-հանգստի մեջ:

Եվ անապատի անհուն լռությունը թանձրացավ ու ծանրացավ նորից…
Երջանկությունը ինձ համար այն է, երբ մարդ ոչ մի բանի կարիք չի ունենում: Ըստ Իսահակյանի՝ երջանկությունը այն է, երբ մարդ ոչինչ չի զգում, նա ուղղակի երջանիկ է և վերջ, նա նույնիսկ այդ պահին չի զգում, որ երջանիկ է։ Նա կարող է դա զգալ ինչ-որ ժամանակ հետո, նույնիսկ այն ժամանակ, երբ տխուր է: Մարդիկ եթե հասկանային երջանկության գաղտնիքը, կլինեին միշտ երջանիկ,ես երջանիկ եմ այն ժամանակ , երբ տեսնում եմ շրջապատում երջանիկ մարդիկ, ուղղակի չես կարող երջանիկ չլինել, երբ շրջապատված ես երջանիկ մարդկանցով։ Անկախ քեզնից սկսում ես ժպտալ , զգալ քեզ ապահով և անմահ: Մարդ կարող է իրեն երջանիկ համարել տարբեր կողմերից, օրինակ՝ ես ինձ երջանիկ եմ համարում, քանի որ ունեմ շատ լավ ընկերներ։ Մեկ ուրիշը երջանիկ է, քանի որ հասել է իր նպատակին և դարձել է հանրաճանաչ, երրորդը ունի լավ ընտանիք, և դա բավական է որ նա իրեն երջանիկ զգա: Երջանկությունը, ըստ իս , երբևէ չի կարող անհետանալ , նա կարող է ժամանակավորապես լքել քեզ, այնուհետև վերադառնալ, և քեզանից է կախված, թե երբ նա կվերադառնա: Երբ ասում ես երջանիկ մարդ, անկախ քեզանից պատկերացնում ես մի մարդու, որը ժպտում է ։ Երևի զուր չես պատկերացնում այդպես, ժպիտը գալիս է այն ժամանակ , երբ մարդ իրեն զգում է երջանիկ, բայց կա նաև մի ժպիտ, որը կեղծ է , այսինքն ՝ մյուս մարդկանց իր հոգսերով չտանջելու համար նա ձևացնում է, թե երջանիկ է : Չնայած որ բոլորն էլ ապրած կլինեն պահեր, երբ ձևացրել են , թե ուրախ են: Ես կարող եմ անընդհատ փոխել երջանկության իմ պատկերացումը,մի գուցե երջանկությունը այն է, երբ ոչինչ չես զգա, կլինես քարացած, բացատրությունը կարող ենք տալ այսպես, եթե դու դժբախտ չես, ուրեմն երջանիկ ես, այդ դեպքում կարող ես մահանալ , քանի որ դու չես էլ իմանա քեզնից հետո ինչ կլինի, չես տեսնի այն արցունքները, որոնք քեզանից հետո կթափվեն ,կարող ես մահանալ՝ դա համարելով երջանիկ լինելու լուծում: Կարող ես նույնիսկ օգտագործել թմրադեղեր , լինել անհոգ և ապրել առանց ինչ- որ դժվարությունների և հենց թմրադեղերից էլ մահանալ, դա նույնպես լուծում է, բայց ամեն մեկս պետք է գտնի երջանիկ լինելու իր գաղտնիքը և բանալին, երբեք չվստահի ուրիշին:

Ալպիական մանուշակ, թե գեղեցիկի յուրօրինակ ընկալում

Բակունցի ներաշխարհը խորն է, պատկերային նկարագրությունները՝ հարուստ: Կարդալով յուրաքանչյուր տող՝ ներշնչվում ես բակունցյան շնչով,  որն առանձնահատուկ է: Բակունցի ներկայացրած կերպարները խոր հոգեբանական ներաշխարհ ունեն. նրանք բազմաշերտ են և կենդանանում են ընթերցողի աչքի առաջ՝  հիշեցնելով նրան կյանքի տարբեր հատվածներ:

Նկարագրելով տարբեր կերպարներ՝ Բակունցն արտահայտում է կերպարները, նրանց ցանկությունները՝  մտահորիզոնների, աշխարհայացքների, հիշողությունների և ապրումների տարբերությամբ:

Ե՛վ գյուղում, և՛ բերդի գլխին ժամանակը սահում է դանդաղ , տարիները նույն ծառի միանման տերևներն են: Ահա որքան անփոփոխ է միջավայրը, որքան մռայլ ու անշունչ, ասես ժամանակը կանգ է առել՝ մոռանալով Կաքավաբերդը:

Երեք ձիավոր, որոնց թե զգեստներից և թե նույնիսկ ձի նստելուց երևում է,  որ նրանցից երկուսը քաղաքի մարդիկ են և նոր են տեսնում Կաքավաբերդը   և  մի կերպ են պահում հավասարակշռությունը ձիու վրա : Այնինչ երրորդը, որ ծանոթ է միջավայրին, հանգիստ բռնել է սանձը և նույնիսկ քթի տակ ինչ-որ երգ է մռթմռթում:

Որքան տարբեր են երեք ձիավորների ցանկությունները:

Առաջին ձիավորը, ով հնէաբան է, չի կարողանում աչքը կտրել բերդի պարիսպներից, նրա գլխում բերդի պատմությունն էր, և նա նույնիսկ չէր նկատում վրանների մոտ նստած մարդկանց և երեխաներին,  փորձում էր գտնել հին ճանապարհը: Նրա աչքերը ասես տեսնում էին զրահավորներին: Ահա ինչպիսին էին գեղեցիկի նրա ընկալումը,  նրա ցանկությունները : Նրա հարստությունը ինչ- որ հնություն գտնելն էր , որը տեսանելի չէր մյուս երկու ձիավորների համար:

Երկրորդ ձիավորի ամբողջ հարստությունը ծոցի հաստ տետրն էր և սրածայր մատիտը: Նրա համար գեղեցիկի ընկալումը այլ էր՝ նա տեսնում էր բնության գեղեցկությունները,  մամռապատ քարերը , ալպիական մանուշակը: Նա նկարիչ էր:

Եթե հնէաբանը ուղղակի ցնծում էր,  քանի որ գտել էր Բակուր իշխանի դամբարանը,  ապա նկարիչը նույնիսկ չէր հասկանում նրա ցնծությունը և հիանում էր օդում ճախրող անգղներով: Եթե հնագետը կոխկրտում էր ծաղիկը՝ նույնիսկ չնկատելով ալպիական մանուշակի գեղեցկությունը,  ապա նկարիչը հիանում էր նրա գեղեցկությամբ՝ փորձելով պատկերել այն:

Եվ ինչպիսին են գյուղացու գեղեցիկի ընկալումներն ու ցանկությունները։  Տանջված գյուղացին,  ով տեսնելով հնէաբանին՝ քարը տեղաշարժելիս, հիմնվելով պահակի բացատրության վրա՝ սկսում է մտածել,  որ Կաքավաբերդում գանձ կա թաքնված: Եվ նա նյարդայնանում է այն փաստից,  որ ինքը չի գտել այդ գանձը : Սակայն ինչպիսին են հասարակ գյուղացու երազանքները,  եթե նույնիսկ գտնի գանձը: Նա մտածում է,  թե քանի կով կգներ այդ գանձով: Իսկ ինչպիսին է նրա գեղեցիկի ընկալումը, դժվար է ասել. նա խրված է իր առօրյա հոգսերի մեջ և չի նկատում ո՛չ հնէաբանի գեղեցիկի ընկալումները և ոչ էլ պատրաստ է հասկանալու նկարչի ընկալումները: Միգուցե այդ պատճառով անգամ կնոջը ծեծի ենթարկելուց հետո ճիշտ է,  ցավում ես , որ կոտրվում ու ցողով է պատվում այդ մռայլ միջավայրի միակ գեղեցիկ շնչավոր էակը, բայց չես կարողանում նաև մեղադրել գյուղացուն՝ հասկանալով նրա ընկալումները:

Կին,  ով ապրում է մի լքված միջավայրում մի առօրյայում,  որն անընդհատ կրկնվում է արևածագով և մայրամուտով: Եվ բնականաբար այդ կնոջ գեղեցկությունը նույնիսկ նկատելի չէ նրա ամուսնու համար,  քանի որ նրա գեղեցիկի ընկալումներն այլ են:

Նա մի հասարակ,  կոպիտ , քչախոս , տանջված աշխատավոր մարդու կերպար է:   Գյուղացի , ով ապրում է իր առօրյա հոգսերով , ով արթնանում է առավոտյան գնում արտը հնձելու կամ այծ ու ոչխար արածեցնելու: Գյուղացի տղամարդ,  ով օժտված է կենդանական բնազդներով : Հենց դրա մասին է վկայում նրա անտեղի խանդը , որը պատճառ է դառնում կնոջը ծեծելուն :

Կնոջ կերպարը նման է մանուշակին , նա հանգիստ է,  զուսպ , լռակյաց, միևնույն ժամանակ գեղեցիկ և յուրօրինակ,  հեզ և սլացիկ նրա միջավայրը անփոփոխ է , նա ապրում է իր երեխայով և առօրյա հոգսերով,  հնազանդ է ամուսնուն:

«Ծաղկափոշու մեջ թաթախված գունավոր բզեզին մանուշակը ճոճք է թվում , աշխարհը՝ ծիրանագույն բուրաստան»:

Նկարիչը նույնացվում է բզեզի,  կինը՝ մանուշակի հետ: Համեմատությունը տեղին է՝ տեսնելով մխացող օջախի առաջ չոքած կնոջը՝ նկարիչը կլանվեց նրանով : Եվ երբ նկարիչը մոտիկից տեսավ կնոջ մանուշակագույն աչքերը,  վերհիշեց իր անցյալը, նույնիսկ կնոջ զգեստի խշշոցը, որը լսվում էր արագ շարժվելու և հյուրերի համար թեյ պատրաստելու ընթացքում , նկարչին խորասուզել էր իր հիշողություններ մեջ՝, կապված նկարչի սիրո հետ : Նա հիշեց այն ծովը,  որի ափին՝ ավազի վրա նստել էին կինն ու նկարիչը :

Եվ տեսնելով մոխրի մոտ նստած կնոջը՝ նկարիչը հիշում էր ծովը, իր սիրելի կնոջը, ով ավազի վրա հովանոցով նշաններ էր անում ու ավերում: Նկարիչը հիշում էր կնոջ սիրո խոստումը, որից հետո աշխարհը ասես փոխել էր իր հունը՝ դառնալով մի հսկա ծով , որին հյուսվել էր նկարչի սիրտը:

Սակայն հետո նկարիչը բաժանվել էր կնոջից , կին, ով նկարչի պատկերացումներում մնացել էր որպես մուսսա, որպես մի աներևույթ էակ , որը կրկին կենդանանում ու շնչավոր է դառնում այս կնոջ միջոցով, ում աչքերը, միգուցե շարժումները , շորերի զրնգոցը հիշեցնում են նկարչին իր անցյալը:

Թեյամանի մեջ ջուրը եռաց, կափարիչը ձայն հանեց ՝ ցրելով նկարչի հիշողությունները՝ վերադարձնելով նրան իրական աշխարհ, որը առանց նրա գեղեցիկի ընկալման ու պատկերացման շատ մռայլ է, միօրինակ ու ձանձրալի:

Մոխրի մեջ սունկ խորովող փոքրիկ գյուղացի տղան , ով ինչպես բնորոշ է գյուղական միջավայրին, շփոթվում է՝ տեսնելով անծանոթ մարդկանց , ուզում է գնալ մորը կանչելու , բայց ասես չի ուզում թողնել իր սնկերը և հանգստանում է՝ լսելով իրեն ծանոթ մոր զգեստի խշշոցը:

Տղան դատարկ տուփը ձեռքին ներս վազեց,  հասարակ գյուղի երեխա , ով ունի իր պատկերացումները , ով ուզում է լինել ընկերների ուշադրության կենտրոնում , ով ուրախանում է դատարկ  սպիտակ թիթեղյա տուփը ձեռք բերելուց հետո , և վազում է ընկերներին ցույց տալու , որը նորություն էր բոլորի համար և հպարտանալու առիթ՝  ընկերների մոտ: Ահա ինչպիսին են արժեքները, որոնք պահպանվում են մինչ օրս՝ տարբելելով գյուղի երեխաներին : Երեխա, ով միամիտ է  և անհամբեր սպասում է հոր վերադարձին, որպեսզի նրան ցույց տա կոնսերվի երկու դատարկ տուփը և արծաթե դրամը, որը նրան տվել էր մի բարի քեռի: Ով նեղանում է հոր վերաբերմունքից, բայց շատ արագ ներում նրան և  միամտորեն պատմում , որ իրեն արծաթե դրամ տվող մարդը մոր պատկերը հանեց թերթի վրա և դրեց ծոցը:

Սուրմաները զրնգացին, ցնցվեցին կնոջ երկար ծամերը : Եռոտանու վրա դրված թեյամանը թեքվեց : Մահակի ջարդված ծայրը թռավ ծալքի վրա : Կինը աղաղակ չհանեց , այլ ցավից գալարվեց: Նա ձեռքը թիկունքին տարավ, ապա դուրս եկավ վրանի դռանը անձայն հեկեկալու:

Ցող կաթեց ալպիական մանուշակի ծաղկաթերթերի վրա: Ահա կին, ով իր հոգնատանջ միօրինակ օրվանից հետո՝ լինելով անմեղ, արժանացավ կենդանական բնազդներով օժտված իր ամուսնու վերբերմունքին և հեկեկաց՝ իր հետ թրջելով նաև իրեն այդքան բնորոշող ծաղիկը՝ Ալպիական Մանուշակը:

«Բուրմունքից արբեցած մի բզեզ քնել էր առէջքների մեջ , և նրան այնպես էր թվում, թե աշխարհը հոտավետ բուրաստան է , ալպիական մանուշակ»:

Բզեզ-Նկարիչ, ով այդ մռայլ միջավայրում իր առօրյայի մեջ խորասուզված կնոջ մեջ մի այլ ներաշխարհ ու գեղեցկություն նկատեց , ով, տեսնելով կնոջը, սկսեց համեմատություններ գտնել իր անցյալում հանդիպած  միակ սիրու հետ և ասես կրկին վերագտավ իր ապրելու և ստեղծագործելու իմաստը :

Ինչպիսին են մեր  հիշողությունները,  չէ՞ որ երբեմն ուղղակի բույրը կարող է մեզ հիշեցնել մի պատմություն, որը շատ անձնական է և կապվում է միայն քեզ հետ: Միգուցե ուղղակի ճոճաթոռը կամ շյուղերը կարող են հիշեցնել տատիկիս,  սակայն ինչպես բացատրել բոլորին , որ յուրաքանչյուրի ընկալումները տարբեր են,  ինչպես գեղեցիկի,  այնպես էլ աշխարհը և միջավայրը տեսնելու:

Գեղեցիկի տարբեր ընկալումները շատ խորն են ներկայացված Բակունցի «Ալպիական մանուշակում»:  Ի՞նչ է գեղեցիկը՝  հարց է առաջանում  ստեղծագործությունը ընթերցելիս:

Ալպիական մանուշակը բուսնում է քարի մոտ և երբ ամպերը ծածկում են քար ու պարիսպ, մանուշակը թեքվում է, գլուխը հենում քարին: Ամպերը ասես մտահորիզոնումս նմանվում են կնոջ հոխորտացող ամուսնուն, ով մահակով հարվածում է կնոջը և կինը լուռ թեքում է գլուխը  և ինչպես մանուշակը հենվում քարին:

Ամփոփիչ աշխատանք ձևաբանությունից (2)

Լրացրու բաց թողած տառերը՝ որտեղ հարկավոր է.

ամենաէական, անօթևան, ունկնդիր, նորընտիր, իջևանել, հոգեվարք, փասիան, Ռաֆայել, տրտմաշուք, սրտմաշուկ, խուրձ,  կծկվել։

• Վերականգնիր տրված բառերի հնչյունափոխված մասերը.
  սրտմաշուկ=սիրտ, այգեպան=այգի, կիզանուտ=կեզ, ընձուղտ=ինձ, ըմպանակ=ումպ, վիպագիր=վեպ, նստացույց=նիստ, ըմբռնել=բուռ, կպչուն=կիպ, չվերթ=չու։
• Առանձնացրու հոմանիշ զույգերը.մեղադրյալ, կթղա-գավաթ, բուրյան, ապակե, բագին, եղնիկ, վեհերոտ-երկչոտ,, եկեղեցի, տաբատ-անդրավարտիք։
• Տրված դարձվածքները համապատասխանեցրու տրված բացատրություններին.
  դարձվածքներ՝ բարևը մոռանալ-ապշել, Բաքոսի տաճար-գինետուն, առաջին ծիծեռնակ-նախակարապետ,  ջրի երես հանել- բացահայտել
  բացատրություններ՝ ազնիվ մարդ, թրջել։
• Ընդգծիր գոյականները տրված հատվածում։ Քանի՞ գոյական կա։ 
  Մենք Բուենոս Այրեսում հյուրընկալվելու էինք տեղի հայկական համայնքի կողմից։ Մեր ուղեվարը Վահաննէր՝ բարձրահասակ, գեղահոն, փայլփլուն աչքերով մի երիտասարդ։ Գեղեցիկ տղա է ու մերն է։ Շնորհակալ եղա մեր պապերին, որ մեզ համար ծնել են վայելչատես այս հայորդուն։-  10 գոյական
• Որտեղ հոգնակի թվի սխալ կազմություն կա, ուղղիր։
  Խցանահաներ-խցանահաններ, կողմնացույցներ, մաքսատներ, վերջնագիրներ-վերջնագրեր, հետախույզներ, գրաբերներ, հարացույցներ, կարմրահերներ, օրապահներ, սպիեր-սպիներ, վիպագրեր-վիպագիրներ, բաղաձայններ։
• Ընդգծիր դերանունները, կողքին գրիր, թե որ տեսակի դերանունն է։Ինչու (հարցականէ այդպես՝(ցուցական) գլխի չեմ ընկնում
  Եվ գլխի ընկնող կա՞ մեկը (անորոշ)տեսնես։
  Երբ(հարաբերական) հոգնած օրը կորչում է մթնում,
  Հոգնած լեռները ձորերն են մտնում։
  Մինչև նրանք(անձնական)հասցնեին
  Հանգուցյալից պատմել մի (անորոշ) հուշ,
  Զարթնած հավքը կանչեց քարին.
  Ծնվող օրվա ճիչն էր անուշ։
  Փակ աչքին ի՞նչ(հարցական), թե ջրվեժի
  Ուլունք-ուլունք արցունքի մեջ
  Մի(անորոշ) ծիածան կպակասի։
  Շնորհակալ եմ իմ (անձնական)բախտից
  Եվ քեզանից(անձնական)՝ շնորհակալ,
  Որ կարող ես իմ (անձնական)տունը գալ
  Նորագյուղյան քո(անձնական) դրախտից։
• Առանձնացրու անկախ դերբայները։

Տեղ է հասել ու, որ կնոջ ներկայությունը տղաներին ոգևորել է, նրանց թմրած ջղերը, և յուրաքանչյուրը կարծում է՝ նրա ուզածն ինքն է։ Եկել են խանութ՝ առևտուր անելու, գիտեն՝ ինչ են և ինչքան։ Խանութինմոտենալիս պառավներից մեկը, ճանաչելով մեզանից սերվածին, փորձել է խոսքի բռնվել< բայց հանդիպել է նրա խայթող հայացքին ու հետ իր մտադրությունից։

• Առանձնացրու անորոշ դերբայները։
  Անընդհատ հոխորտում էր, ամպագոռգոռ խոսքերով փորձում էր բոլորին ապշեցնել՝ նույնիսկ մի ակնթարթ չմտածելով, որ երկու անպաշտպան կանայք կարող են հակառակ գնալ իր կամքին և դուրս գալ իր իշխանության տակից՝ նպաստելով նրա ինքնաոչնչացմանը։
• Առանձնացրու ապակատար ձևաբայերը։Բայց նրա՝ տարիներ շարունակ վարժված աչքերը շուտով ձեռք բերելու առարկաները ականակիր մթնում բորենու պես տեսնելու տարօրինակ ընդունակություն, որը նրան օգնելու ՝ շրջապատը զգալու և լավ տեսնելու։
• Առանձնացրու ածանցավոր բայերը, գրիր՝ որ ածանցն է առկա.
  Խոսքը բայածանցների մասին է։
• Ընդգծիր բայերը, յուրաքանչյուրի կողքին գրիր սեռը։Նա լռեց(չեզոք), հառաչեց(չեզոք)՝ հայացքն ուղղելով(ներգործական)դեպի անորոշ տարածություն։
  Գործ շատ կար(չեզոք). ծրագրեր էի վաճառում(ներգործական), բեմում տարբեր գործերանում(ներգործական)։
  Շուտով տղան մեծանում է(չեզոք) և դառնում(չեզոք) հայտնի արհեստավոր։
  Լևոնը փաթաթվեց մոր պարանոցին և սկսեց (չեզոք) բարձր ձայնով հեծկլտալ(չեզոք)։ Եթե նախադասության մեջ է տված, հարկավոր է էդ նախադասության մեջ տեսնել՝ որն սեռի է։
  Զգացի, որ տղան շատ վրդովվեց(կրավորական) իմ այդ խոսքից, և փորձեցի(ներգործական)մեղմել(ներգործական) անհաճո իրավիճակը։
• Որոշիր, թե դիմավոր բայերից որը որ եղանակով է դրված։«Եթե թշնամուն վերացնենք (ըղձական ապառնի), անպայման կլինի(ենթադրական ապառնի)խաղաղություն»,- մտածում էր(անցյալ անկատար) իշխանը։
  Մի թագավոր կամեցավ գեղեցիկ դարպաս շինել և զարդարել այն զարմանահրաշ նկարներով։
  Նա այլևս ոչ մի գիշեր դուրս չէր գա( ենթադրական անցյալ ժխտ.), որպեսզի չհանդիպեր(ըղձական անցյալ ժխտական) այդ խորհրդավոր անծանոթին։
  Մի մարդ խանութ ուներ(սահմանական, անկ. անցյալ) և գիտեր(սահմանական անկ.անցյալ)՝ դրանով կվաստակի(ենթադրական)իր օրվա ապրուստը։
• Ընդգծիր հարկադրական եղանակի բայաձևերը։Նա պիտի մեր առաջին ու վերջին սերը լինի։
  Տարիներ հետո նա պիտի դառնա մի ժողովրդի ազնիվ կենսագիր։
  Պիտի կրկին դասը սերտեն իրենց սիրո՝ ըստ աստղային այբուբենի։
  Եվ պե՞տք է արդյոք քեզ միշտ ունենալ իմ կողքին։
• Ընդգծիր հրամայական եղանակի բայաձևերը (նախադասությունները կետադրված չեն).
  ա)Իմ գերեզմանին դուք չմոտենաք
  Հարկավոր չեն ինձ ոչ ծաղիկ, ոչ սուգ…
  բ)Հուսաբեկ, մութ ու մեգ թող լինի
  Իմ վերև թող արև չխնդա։
  գ)Ինձ այդպես, քրոջ պես մի գթա…

 դ)Տխուր երեկոն զարկել է վրան
Սիրտս կարոտով կանչում է քեզ եկ։

• Ընդգծիր ենթադրական եղանակի բայաձևերը։ա) Իմ ճամփան անվախճան մի գիշեր
  Ինձ շոյող ոչ մի շող չի ժպտա։
  բ) Ու չի ելնի մոխրից տխուր հմայքը ձեր տան
  Ու չի լինի էլ սիրո քաղցր ու կապույտ ձեր շղթան։
  գ) Հետևում են քեզ, երբ արյուն ունես, իսկ երբ ցամաքես, կմոռանան քեզ։
  դ) Չի զիջել նա իր արմատը վերջին
  Արհավիրքների զարկին անխնա։
• Առանձնացրու անկանոն բայերը.թեքվել, սառչել, թողնել, մոռանալ, ասել, հյուսել, ցանկալ, գերել, հանգչել, կառչել, ուտել, իջնել, , լինել, տանջել, մարել։
• Ընդգծիր մակբայները.գողեգող, ավանդաբար, այնպես, լիովին, վաղը, ցմահ, առհավետ, երբևիցե, ամենուրեք, դեսուդեն, ներքև,սարն ի վեր, հանկարծ, , ստեպ-ստեպ, անընդհատ։
• Ընդգծիր կապերը.դիմաց, ըդդեմ, հնուց, միջև, բացառությամբ, արդեն, վերջապես, վերաբերյալ, հօգուտ, դեռ։
• Ո՞ր նախադասության մեջ շաղկապ կա։
  ա) Մեր երկրին հենց այդպիսի մտավորականներ են անհրաժեշտ։
  բ) Օրերը ցրտել են, իսկ Արարատյան դաշտում դեռ բերքահավաք է։գ) Մահն իսկ չի կարող բաժանել մեզ։
  դ) Որքան մոտենում ես, սարն այնքան հեռանում է։